لکه های تیره روی پوست؛ از دلایل ایجاد تا راه‌های درمان

لکه های تیره روی پوست به علل مختلفی ایجاد می‌شوند و باعث ایجاد ظاهری ناپسند خواهند شد. درمان انواع لکه‌های پوستی ناشی از آکنه، منافذ پوستی، آفتاب‌سوختگی، استرس، هوای سرد و خشک و… باعث ایجاد حساسیت در پوست، قرمزی و خارش می‌شوند. در برخی از مواقع این لک‌های پوستی تبدیل به جوش‌های سیاه یا سفید می‌شوند.
اما خبر خوب این است که با روش‌های درمانی مختلف مثل استفاده از ژل‌های ضدآفتاب و کرم‌های روشن‌کننده امکان درمان لکه‌ها تا حدود زیادی وجود دارد. البته قبل استفاده از محصولات بهداشتی و آرایشی مخصوص پوست باید با انواع لکه های تیره روی پوست و دلایل ایجاد آن‌ها آشنا شویم. در این مقاله از بلاگ ساین اسکین با ما همراه باشید تا به بررسی این مسئله بپردازیم.

منظور از لکه های تیره روی پوست چیست؟

لکه‌های تیره (Dark Spots) یا لکه‌های قهوه‌ای (Brown Patches) نواحی رنگدانه‌ای هستند که روی پوست ایجاد می‌شوند. این لکه‌های پوستی زمانی ایجاد می‌شوند که ملانین (رنگدانه‌ای که رنگ پوست را تعیین می‌کنند) بیش از حد تولید شوند. این اتفاق باعث ایجاد لکه‌ای پوستی با رنگ تیره‌تر از نواحی اطراف می‌شود. لکه های تیره روی پوست بسیار شایع هستند و حس بدی را ایجاد می‌کنند.

چرا باید از ایجاد لکه های تیره روی پوست جلوگیری کنیم؟

لکه های تیره روی پوست که به‌عنوان هایپرپیگمنتاسیون (Hyperpigmentation) یا همان لکه‌های قهوه‌ای شناخته می‌شوند، یک نگرانی رایج پوستی هستند که ممکن است هر فردی را درگیر کنند. این لکه‌ها در اثر قرارگیری در معرض آفتاب، تغییرات هورمونی و افزایش سن ایجاد می‌شوند و به شکل قابل لمسی، درخشندگی و زیبایی پوست را کاهش می‌دهند.
به همین دلیل برای رهایی از شر لک‌های پوستی باید به دنبال یک روتین مراقبت از پوست باشیم که حاوی مواد مفید برای کاهش انواع لکه‌های پوستی باشد.

لکه‌های پوستی بیشتر در چه نواحی ایجاد می‌شوند؟

لکه‌های تیره پوستی در نواحی مختلف بدن ایجاد می‌شوند:

1. صورت: لک‌های پوست صورت بیشتر به دلیل قرارگیری در معرض نور خورشید ایجاد می‌شوند. پوست صورت بسیار حساس است و اشعه خورشید زمینه هایپرپیگمانتاسیون را ایجاد می‌کند. التهاب پوست صورت به علت حرارت اشعه خورشید، ناهمواری‌ها و تغییر رنگ را به‌وجود می‌آورد.
   استفاده از ژل کرم ضد آفتاب ضد لک ساین اسکین راهکاری مناسب برای جلوگیری و کاهش انواع لک‌های پوستی ناشی از اشعه خورشید است. این محصول با داشتن SPF50 جلوی اثرات زیان‌بخش پرتوهای UV-A و UV-B را می‌گیرد.
2. لکه های تیره روی پوست دست: پوست دست در معرض عوامل محیطی و آلاینده‌های بسیاری است. همچنین پوست ناحیه دست نازک و حاس است. بنابراین انواع لکه‌های پوستی هایپرپیگمنتاسیون ناشی از نور خورشید و لک‌های بر اثر افزایش سن در آن بیشتر دیده می‌شود؛
3. پوست قفسه سینه: پوست قفسه سینه ظریف و حساس است. گرفتن حمام آفتاب آن را مستعد ایجاد لکه‌های تیره می‌کند؛
4. پوست ناحیه پشت: پوست پشت بدن بر اثر اصطکاک با لباس و عوامل محیطی از حساسیت بیشتری برخوردار است و به همین علت بسیاری از لکه های تیره روی پوست در پشت بدن ایجاد می‌شوند.

انواع لکه‌های پوستی

اگر قصد درمان موثر بر روی لکه های تیره روی پوست را دارید باید با انواع لکه و علل ایجاد آن آشنا شوید. لکه‌های پوستی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند:

1. لک‌های پوستی پس از التهاب: این نوع لک‌ها معمولا پس از درمان زخم، جوش و آکنه، لیزر درمانی، کرایوتراپی و… روی پوست ایجاد شده و ممکن است تا مدت‌ها باقی بماند.
2. لکه های تیره روی پوست بر اثر سن: سال‌ها تابش آفتاب و پرتو فرابنفش خورشید به پوست در کنار عملکرد نامناسب کبد بر اثر افزایش سن، موجب ایجاد لکه‌هایی در پوست افراد بالای 50 سال می‌شود که نوعی هایپرپیگمنتاسیون محسوب می‌شوند
3. لکه‌های پوستی یا خال‌های مادرزادی: برخی از لکه های تیره روی پوست به‌صورت مادرزادی از کودکی وجود دارند. کمک و مک شناخته شده‌ترین نوع این لک‌هاست که با افزایش سن نیز ممکن است بیشتر شود.
4. ملاسما: ایجاد تیرگی و لکه‌های پوستی که معمولا در پیشانی، گونه، لب‌ها و چانه زنان باردار  ظاهر می‌شود. این نوع لک منشاء هورمونی دارد و معمولا با پایان بارداری خودبهخود ناپدید می‌شود.

علل ایجاد لکه های تیره روی پوست

آشنایی با دلایل ایجاد لکه پوستی کمک زیاد به جلوگیری از بروز آن یا دنبال کردن درمان موثر می‌کند. مهمترین دلایل ایجاد لک‌های پوستی عبارت‌اند از:

1. قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید: اشعه ماورابنفش (UV) منجر به افزایش ملانین و تشکیل لکه‌های تیره می‌شود. به‌طور معمول لکه‌های خورشیدی (Sunspots) پس از قرارگیری در معرض نور شدید آفتاب، پرتوهای فرابنفش یا تخت‌ها برنزه کردن پوست ایجاد می‌شوند. این لکه‌ها بیشتر در مناطقی از بدن شکل می‌گیرند که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند. مانند صورت، دست، پا، بازو و…
2. تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی مثل بارداری یا یائسگی به ایجاد لکه‌های تیره کمک می‌کنند
3. هایپرپیگمانتاسیون: مشکلاتی ناشی از آکنه، نیش حشرات و تولید بیش از از حد ملانین باعث ایجاد لکه می‌شوند؛
4. ژنتیک: مسائل ژنتیکی و مادرزادی از عوامل ایجاد لکه پوستی هستند. استفاده از کرم روشن کننده ساین دیکالر ساین اسکین راهکاری موثر برای مهار تولید رنگدانه‌های ملانین با استفاده از عصاره شیرین بیان و روغن گل میمون است
5. اصطکاک و مالش: اصطکاک و مالش لباس با پوست بدن مانند زیر بغل و ران باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای می‌شوند
6. لک های پیری پوست: افزایش سن زمینه تجمع رنگدانه‌های قهوه‌ای تیره یا سیاه در قسمت‌هایی از پوست را ایجاد می‌کند. این لکه‌ها به لکه‌های پیری (Age Spot)  معروف هستند که در اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شوند. در برخی از مواقع لکه‌های پیری تکی هستند، اما در اکثر مواقع گروهی با هم رشد می‌کنند و ظاهری لکه‌دار یا خال‌دار را به پوست می‌دهند.
   این لکه‌ها در مناطقی که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرند مانند صورت، پشت دست‌ها و بازو ایجاد می‌شوند.

 سخن پایانی

لکه های تیره روی پوست نشانه مهمی برای پیری زودرس محسوب می‌شوند. برای انواع لکه‌های پوستی، درمان‌های مختلفی ارائه می‌شود. شناخت نوع لکه بر درمان موثر کمک می‌کند. یکی از بهترین روش‌های درمانی استفاده از کرم‌ها و ژل‌های روشن کننده پوست است که با ترکیبات ایمن روشن کننده باعث کاهش و رفع لکه‌های تیره پوستی خواهد شد.
اما از آن‌جایی که پرتو فرابنفش UVA آفتاب یکی از مهم‌ترین عوامل بروز لک شناخته شده، استفاده از ضدآفتاب مناسب با محافظت طیف گسترده بهترین روش پیشگیری از بروز لکه های تیره روی پوست است.